Ορθόδοξη προσευχή και διαλογισμός

Διάγραμμα – Περίληψη

Θέματος Ε' τοῦ Θεολογικοῦ Προγράμματος «Ὀρθοδοξία καί Ζωή»

τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας,

περιόδου ΙΓ', ἔτους 2018-2019.

Ἡ «προσευχή» τῶν ἀνατολικῶν θρησκειῶν: Προκειμένου νά κατανοηθεῖ τό βάθος καί τό περιεχόμενο τῆς προσευχῆς, πρέπει νά διακριθεῖ ἀπό τίς μή αὐθεντικές μορφές της, τίς ὁποῖες συναντᾶμε συνήθως στίς θρησκεῖες. Ἐκεῖ συναντᾶμε καί διάφορες τεχνικές, πού μοιάζουν μέ προσευχή, χωρίς νά ταυτίζονται μέ αὐτήν. Μιά τέτοια τεχνική εἶναι ὁ διαλογισμός τῶν ἀνατολικῶν θρησκειῶν (Ἰνδουϊσμοῦ καί Βουδισμοῦ). Προβάλλεται συνήθως σάν ἕνα εἶδος προσευχῆς, ταυτόσημο σχεδόν μέ τή «νοερά προσευχή» τῆς Ὀρθόδοξης Παράδοσης. Ὡστόσο, ὁ διαλογισμός μπορεῖ νά μοιάζει, ἀλλά δέν εἶναι προσευχή, τουλάχιστον μέ τή γνωστή ἔννοια τῆς προσευχῆς.

Η Ουνία ως εκκλησιαστικό πρόβλημα

ΤΕΥΧΟΣ 104      ΤΡΙΠΟΛΙΣ         ΙΟΥΛΙΟΣ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018

Η ΟΥΝΙΑ ΩΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

Ὁ λεγόμενος «δούρειος ἵππος» τοῦ Παπισμοῦ

Στήν ἐποχή μας, πού ὅλος ὁ κόσμος τείνει νά γίνει μιά μεγάλη οἰκογένεια καί τά σύγχρονα μέσα συγκοινωνίας καί ἐπικοινωνίας ἔχουν ἐκμηδενίσει τίς ἀποστάσεις, οἱ συνεχεῖς ἐπαφές μεταξύ λαῶν καί πολιτισμῶν εἶναι κάτι ἀναγκαῖο καί ἀναπόφευκτο. Στίς συνθῆκες αὐτές, οἱ Ὀρθόδοξοι ἔρχονται ὅλο καί περισσότερο σέ ἐπαφή μέ ὁπαδούς ἄλλων θρησκειῶν καί ἄλλων χριστιανικῶν δογμάτων. Ὅπου συμβιώνουν ἑτερόδοξοι ἤ ἑτερόθρησκοι πληθυσμοί, πρέπει τουλάχιστον νά ὑπάρχει ἁρμονική συμβίωση καί οἱ σχέσεις νά εἶναι γνήσιες καί εἰλικρινεῖς. Βέβαια, κάθε θρησκευτική ὁμάδα ἔχει τή δική της ἀντίληψη γιά τό ποιές εἶναι οἱ γνήσιες σχέσεις καί γιά τό τί σημαίνει ἁρμονική συμβίωση. Ὡστόσο, ὅλοι ἀντιλαμβανόμεθα ὅτι ἀπαραίτητες προϋποθέσεις γιά νά ἰσχύουν αὐτά εἶναι: α) ἡ ἐντιμότητα στίς σχέσεις, δηλαδή τό ὅτι κάθε ὁμάδα πρέπει νά ἐμφανίζεται πρός τούς ἔξω ὅπως πραγματικά εἶναι, μή ἐπιχειρώντας νά ἐξαπατήσει μέ ἀνέντιμα μέσα καί μέ κάθε εἴδους προσωπεῖα, καί β) ἡ γνώση, τόσο τοῦ περιεχομένου καί τῶν ὁρίων τῆς πίστεως κάθε κοινότητας, ὅσο καί τῶν διαφορῶν της ἀπό τίς ἄλλες. Ὅπου δέν ὑπάρχει σαφής ἀντίληψη τῶν ὁρίων, ὅπου ὑπάρχει σύγχυση ὡς πρός τά πιστευόμενα, ὅπου κυριαρχεῖ ἡ ἄγνοια καί ἀποπροσανατολισμός, ὅπου, ἰδιαίτερα, δέν ὑπάρχει σαφής αἴσθηση τῶν διαφορῶν (παρ’ ὅτι κάποιοι ἰσχυρίζονται ὅτι πρέπει νά βλέπουμε μόνο τίς ὁμοιότητες!), ἐκεῖ δημιουργοῦνται ἀναυθεντικές σχέσεις, οἱ ὁποῖες ὁδηγοῦν ἀναγκαστικά σέ συγκρούσεις, μέ ὀλέθριες συνέπειες γιά πρόσωπα καί κοινωνίες. Οἱ ὑπάρχουσες διαφορές συνήθως αἰσθητοποιοῦνται μέ ἐξωτερικά στοιχεῖα, ὅπως ἡ λατρεία, ἡ ἔνδυση, τά ἔθιμα κ.ἄ. Π.χ. ἀπό τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο κάνει ἕνας Χριστιανός τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ καταλαβαίνουμε ἄν εἶναι Ὀρθόδοξος ἤ Ρωμαιοκαθολικός κ.λπ.

Η εξωχριστιανική προσευχή

Διάγραμμα – Περίληψη

Θέματος Δ' τοῦ Θεολογικοῦ Προγράμματος «Ὀρθοδοξία καί Ζωή»

τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας,

περιόδου ΙΓ', ἔτους 2018-2019.

Θρησκεῖες καί προσευχή: Στόν μεταπτωτικό κόσμο δέν ἐμφανίζεται μόνο τό φαινόμενο τῆς αὐθεντικῆς προσευχῆς (μέ τά στοιχεῖα τῆς μετανοίας, τῆς συντριβῆς, τοῦ πένθους, τῶν δακρύων κ.λπ.), ἀλλά πολύ περισσότερο τό φαινόμενο τῆς ἐκτροπῆς ἀπό τήν αὐθεντικότητα τῆς προσευχῆς. Πρόκειται γιά τήν προσευχή τή συνυφασμένη μέ τίς θρησκεῖες, ἀφοῦ ὅπου θρησκεία ἐκεῖ καί προσευχή. Κατά συνέπειαν, ἡ κατανόηση τοῦ φαινομένου τῆς θρησκείας σημαίνει κατανόηση καί τοῦ φαινομένου τῆς προσευχῆς. Γενικά, τόσο οἱ θρησκεῖες, ὅσο καί αὐτό τό εἶδος τῆς προσευχῆς ἀποτελοῦν προϊόντα ἀνθρώπινων ἀναζητήσεων καί εἶναι ἀνθρώπινα κατασκευάσματα. Ὁ ἀπωλέσας τήν κοινωνία μέ τόν Θεό μεταπτωτικός ἄνθρωπος αἰσθάνεται κενός, ἐλλιπής καί μόνος, ἀγνοώντας δέ τόν ἀληθινό Θεό καί ἐπιχειρώντας νά ἀναπληρώσει τήν παρουσία Του, ἐπινοεῖ ἀνύπαρκτους «θεούς» μέ τή λογική καί τή φαντασία. Μέ τόν ἴδιο τρόπο ἐπινοεῖ καί τρόπους ἐπικοινωνίας μέ αὐτούς τούς «θεούς», δηλ. ἐπινοεῖ μορφές λατρείας καί τρόπους προσευχῆς. Εἶναι φανερό, ὅτι οἱ προσευχές αὐτές, οἱ ἀπευθυνόμενες σέ ἀνύπαρκτους «θεούς», δέν ἀποτελοῦν πραγματική ἐπικοινωνία μέ τόν Θεό καί συνιστοῦν ἕνα εἶδος πλάνης. Μπορεῖ καλύπτουν μιά ὑπαρξιακή ἀνάγκη, ἀλλά δέν παύουν νά εἶναι ἕνα εἶδος πλάνης. Ἡ ἐπιστήμη μπορεῖ νά μᾶς δώσει ἀρκετές πληροφορίες γι’ αὐτό τό εἶδος τῶν προσευχῶν, εἰδικότερα δέ ἡ ἐπιστήμη τῆς Θρησκειολογίας, ἡ ὁποία ἐρευνᾶ τίς θρησκεῖες ὡς ἱστορικό φαινόμενο καί τίς ἐπιμέρους ἐκδηλώσεις τους, μεταξύ τῶν ὁποίων καί τήν προσευχή. Ἡ Θρησκειολογία, ὡς ἐπιστήμη, δέν ταυτίζεται σέ καμμία περίπτωση μέ τήν Θεολογία. Μετά τήν πτώση ἡ θρησκεία ἀποτελεῖ καθολικό φαινόμενο πλάνης. Ἡ θρησκεία ἐμφανίζεται παντοῦ καί πάντοτε. Στήν ἀρχαιότητα ὁ Πλούταρχος μαρτυρεῖ χαρακτηριστικά γιά τήν καθολικότητα τοῦ θρησκευτικοῦ φαινομένου. Μόνο ὁ σύγχρονος δυτικός πολιτισμός ἀπέρριψε τή θρησκεία, γιά νά θεοποιήσει, ὅμως, τόν ἄνθρωπο καί εἰδικότερα τόν ἀνθρώπινο λόγο.

«Βασίλειος ο Μέγας», τεύχ. 79, Ιουλ. - Σεπτ. 2018

ΤΕΥΧΟΣ 79     ΤΡΙΠΟΛΙΣ    ΙΟΥΛΙΟΣ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2018

Οἱ τρεῖς τρόποι τῆς προσευχῆς

Ἡ προσευχή εἶναι δημιουργία, δημιουργία πολύ ὑψηλή, δημιουργία καί ποίηση κατ’ ἐξοχήν. Κι αὐτός εἶναι ὁ λόγος πού παίρνει ἄπειρες μορφές· παρά ταῦτα ὅμως ὑπάρχει δυνατότητα νά διακριθῇ σέ εἴδη, ἀνάλογα μέ τήν κατάσταση ἤ τήν κατεύθυνση τῶν κύριων πνευματικῶν δυνάμεων τοῦ ἀνθρώπου· αὐτό κάνουν καί οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας.

Ἀπ’ αὐτή τήν ἄποψη ἡ προσευχή συμπίπτει μέ τά στάδια φυσικῆς ἀναπτύξεως τοῦ ἀνθρωπίνου πνεύματος. Ἡ πρώτη κίνηση τοῦ νοῦ εἶναι πρός τά ἔξω. Δεύτερη εἶναι ἡ ἐπιστροφή στόν ἑαυτό του καί, τρίτη ἡ κίνηση τοῦ ἔσω ἀνθρώπου πρός τόν Θεό.

Αρχή και εξέλιξη της προσευχής

Διάγραμμα – Περίληψη

Θέματος Γ' τοῦ Θεολογικοῦ Προγράμματος «Ὀρθοδοξία καί Ζωή»

τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας,

περιόδου ΙΓ', ἔτους 2018-2019.

Πατερικές προσεγγίσεις τῆς προσευχῆς: Ἡ Πατερική Παράδοση, ἔχοντας βαθύτατη ἐμπειρία τῆς τέχνης τῆς προσευχῆς (δηλ. γνωρίζοντας τή μέθοδο «ἐκ τῶν ἔνδον», ἐσωτερικά), μᾶς παρέχει τήν πληρέστερη καί αὐθεντικότερη μαρτυρία ἀπό κάθε ἄλλη προσέγγιση τῆς προσευχῆς (δηλ. ἀπό τίς προσεγγίσεις ὅσων παρατηροῦν τό φαινόμενο ἀπ’ ἔξω). Ἐκεῖ συναντοῦμε ἀναφορές, ὅπως: «Προσευχή ἐστι ἀνάβασις νοῦ πρός Θεόν». «Προσευχή ἐστί πρέπουσα ἐνέργεια τῇ ἀξίᾳ τοῦ νοῦ, ἤτοι κρείττων καί εἰλικρινής χρῆσις αὐτοῦ». «Ὥσπερ ὁ ἄρτος τροφή ἐστι τῷ σώματι καί ἡ ἀρετή τῇ ψυχῇ, οὕτως καί τοῦ νοῦ ἡ πνευματική προσευχή τροφή ὑπάρχει». «Προσευχή ἐστι ... συνουσία καί ἕνωσις ἀνθρώπου καί Θεοῦ». «Χωρίζεται Θεοῦ, ὁ μή συνάπτων ἑαυτόν διά προσευχῆς τῷ Θεῷ ...Ἐκ γάρ τοῦ προσεύχεσθαι περιγίνεται τό μετά τοῦ Θεοῦ εἶναι· ὁ δέ μετά Θεοῦ ὤν, τοῦ ἀντικειμένου κεχώρισται». Ἀπό αὐτές προκύπτει ὁ διπλός χαρακτήρας τῆς προσευχῆς: α) Προσευχή εἶναι ἡ «ὁδός», πού ὁδηγεῖ στόν Θεό, ἤ ὁ τρόπος, μέ τόν ὁποῖο κάποιος ἔρχεται σέ κοινωνία μέ τόν Θεό. β) Ἡ ἴδια ἡ προσευχή εἶναι μιά μορφή κοινωνίας, ἑνώσεως, «συνουσίας» μέ τόν Θεό. Ὡστόσο, ἡ κοινωνία αὐτή, ἀκόμη καί στά ἀνώτερα στάδια τῆς προσευχῆς, δέν εἶναι ἡ «πρόσωπον πρός πρόσωπον» κοινωνία, ἀλλά ἡ «δι’ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι». «Πρόσωπον πρός πρόσωπον» κοινωνία εἶναι ἡ κατάσταση τῆς θεοπτίας, ἡ ὁποία δέν ταυτίζεται μέ αὐτήν τῆς προσευχῆς. Ἡ αὐθεντική προσευχή δέν εἶναι οὔτε ἀνθρώπινη ἐπινόηση, οὔτε ἀνθρώπινη κατασκευή, οὔτε ἀνθρώπινη ἀνάγκη, οὔτε ἀνθρώπινη ἐπίτευξη κ.λπ., ἀλλά καρπός καί φωτισμός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἐμεῖς «τό τί προσευξόμεθα καθό δεῖ οὐκ οἴδαμεν», ἀλλά «τό Πνεῦμα συναντιλαμβάνεται ταῖς ἀσθενείαις ἡμῶν» (Ρωμ. 8,26).

Ανιχνεύοντας την έννοια της προσευχής

Διάγραμμα – Περίληψη

Θέματος Β' τοῦ Θεολογικοῦ Προγράμματος «Ὀρθοδοξία καί Ζωή»

τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας,

περιόδου ΙΓ', ἔτους 2018-2019.

Ἡ προσευχή ὡς σχέση προσώπων: Ἡ προσευχή, ὡς ἀναγκαῖο στοιχεῖο τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς, ὡς ἀπαραίτητη προϋπόθεση κάθε εἴδους κοινωνίας μέ τόν Θεό. Ἡ προσευχή εἶναι ἡ «ἀναπνοή τῆς ψυχῆς»: «μνημονευτέον Θεοῦ μᾶλλον ἤ ἀναπνευστέον» (ἅγ. Γρηγόριος Θεολόγος). Ὡς «προσευχή» («πρός» + «εὐχή») ἤ ἁπλῶς ὡς «εὐχή», ὁρίζεται συνήθως ἡ θρησκευτική πράξη, μέ τήν ὁποία ὁ ἄνθρωπος ἀπευθύνεται στόν Θεό ἤ προσπαθεῖ νά ἐπικοινωνήσει Αὐτόν. Στήν Ὀρθόδοξη Παράδοση συναντᾶμε πλῆθος «ὁρισμῶν» τῆς προσευχῆς μέ ἀρκετές διαφορές μεταξύ τους. Αὐτό σημαίνει ὅτι πρόκειται γιά πολυδιάστατο φαινόμενο, πού δέν ὁρίζεται ἐπακριβῶς: κάθε ὁρισμός ἀποκαλύπτει μία μόνο ὄψη του. Συνήθως, ἡ προσευχή θεωρεῖται ὡς σχέση («κοινωνία») δύο προσώπων (ἀνθρώπου καί Θεοῦ), ὡς μιά μορφή διαλόγου - ἐπικοινωνίας, ὅπου τό ἕνα πρόσωπο ἵσταται ἔναντι τοῦ ἄλλου καί διαλέγονται. Ἡ ἀφετηρία τοῦ διαλόγου αὐτοῦ εἶναι ἀπό τοῦ ἀνθρώπου πρός τόν Θεό. Ὡστόσο, γιά νά εἶναι ὄντως προσευχή μιά τέτοια κίνηση, πρέπει καί τά δύο διαλεγόμενα μέρη νά εἶναι ὑπαρκτά (εἰδικότερα, ὁ Θεός, στόν Ὁποῖο ἀπευθύνεται ὁ προσευχόμενος, πρέπει νά εἶναι ὄντως ὑπαρκτός!). Ἡ σχέση, ἡ κοινωνία, ὁ διάλογος μέ ἕνα ἀνύπαρκτο πρόσωπο ἤ μέ μιά ἀπρόσωπη ὕπαρξη (ὄν, δύναμη) δέν εἶναι προσευχή. Γιά τήν Ὀρθόδοξη Παράδοση, ὁ Θεός ὑπάρχει, ἐπειδή τόν γνωρίζουμε, καί τόν γνωρίζουμε πραγματικά, ἐπειδή ἀποκαλύπτεται, ἐπειδή ὁ Ἴδιος φανερώνεται σέ μᾶς. Μέ ἄλλα λόγια, ὑπάρχει (αὐθεντική) προσευχή, ἐπειδή ὑπάρχει Ἀποκάλυψη, καί μποροῦμε νά ἀπευθυνόμεθα στόν Θεό, ἐπειδή Ἐκεῖνος ἀποκαλύφθηκε πρῶτος σέ μᾶς. Κατά συνέπειαν, ἡ προσευχή εἶναι μέν ἀνθρώπινη ἐνέργεια, ἀλλά προϋποθέτει τήν κίνηση τοῦ Θεοῦ πρός ἐμᾶς, ἤ μᾶλλον εἶναι ἡ ἀνταπόκριση στήν κίνηση τοῦ Θεοῦ πρός ἐμᾶς. Σέ ἔσχατη ἀνάλυση, ἡ προσευχή εἶναι δῶρο Θεοῦ: ὁ Κύριος εἶναι ὁ «διδούς εὐχήν τῷ εὐχομένῳ» (Α΄ Βασ. 2,9). Ἡ Ἁγία Γραφή εἶναι ἡ ἱστορία τῶν παρεμβάσεων τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο, εἶναι μιά «συλλογή» τῶν ἐπί μέρους καί κατά καιρούς Ἀποκαλύψεων τοῦ Θεοῦ στήν ἱστορία. Κατά συνέπειαν, ἡ Ἁγία Γραφή εἶναι, ἐπίσης, μιά συνεχής μαρτυρία τῶν ἀνθρώπινων ἀνταποκρίσεων σ’ αὐτές τίς Ἀποκαλύψεις, δηλ. τῶν ἀνθρώπινων προσευχῶν. Ἐκεῖ διασώζονται οἱ αὐθεντικότερες μαρτυρίες περί προσευχῆς, οἱ ὁποῖες στή συνέχεια ἀναλύονται καί ἀναπτύσσονται (πάλι μέ αὐθεντικό τρόπο) στήν Ὀρθόδοξη Παράδοση. Ἐκεῖ ὁμιλεῖ (μέσω τῶν γνησίων Μαθητῶν Του, Προφητῶν, Ἀποστόλων καί Ἁγίων) ὁ Διδάσκαλος τῆς προσευχῆς, ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Οἱ προσευχές τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τῆς Ὀρθόδοξης Παράδοση διακρίνονται: α) σέ προσευχές ὅσων ἔχουν ἤδη γνωρίσει πραγματικά τόν Θεό καί β) σέ προσευχές ὅσων προσπαθοῦν νά Τόν γνωρίσουν, μέ ὁδηγό πάντα τή μαρτυρία τῶν προηγουμένων, δηλ. ὅσων Τόν ἔχουν ἤδη γνωρίσει πραγματικά.

Εισαγωγή στη νέα θεματική ενότητα

Διάγραμμα – Περίληψη

Θέματος Α' τοῦ Θεολογικοῦ Προγράμματος «Ὀρθοδοξία καί Ζωή»

τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας,

περιόδου ΙΓ', ἔτους 2018-2019.

Εἰσαγωγικά: Στό δέκατο τρίτο ἔτος λειτουργίας τοῦ Θεολογικοῦ Προγράμματος «Ὀρθοδοξία καί Ζωή». Τί εἶναι τό Πρόγραμμα: Μιά προσπάθεια σπουδῆς στήν Ὀρθόδοξη πίστη, πού ἀπευθύνεται: α) σέ νέους (ἀναζητητές - προσανατολιζομένους), β) σέ πρόσωπα κάθε ἡλικίας (ἤδη προσανατολισμένους). Τό γενικό περιεχόμενό του: α) Διάλογος καί ἐπικοινωνία μέ τή νεότητα (μέ σκοπό τή συμβολή στόν ὀρθό προσανατολισμό). β) Ἀπαντήσεις σέ προβληματισμούς καί ἀναζητήσεις τῆς ἐποχῆς μας. Ἰδιαίτερα, ἀπαντήσεις στά διαχρονικά καί πανανθρώπινα ἐρωτήματα. Εἰδικότερα, θέωρηση τῶν ἐρωτημάτων αὐτῶν ὑπό τό φῶς τῆς Ὀρθόδοξης Παράδοσης, δηλ. μέ βάση τήν (αὐτο) Ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ, μέ βάση ὅσα ὁ ἴδιος ὁ Θεός ἀποκαλύπτει γιά τόν ἄνθρωπο. Δέν εἶναι ἐλεύθερος ἐξ ἀρχῆς (φιλοσοφικός) στοχασμός πάνω στά προβλήματα αὐτά (ὡστόσο, εἶναι διάλογος μέ ὅ,τι ἐνδεχομένως θέτει κάθε στοχασμός). γ) Οἱ βασικές ἀρχές τῆς Ὀρθόδοξης πίστης καί ζωῆς. Ἡ προσπάθεια προσέγγισης τῆς οὐσίας τῆς πίστεως, τῆς οὐσίας τῆς Ἐκκλησίας, τῆς οὐσίας τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς. Ἀπόπειρα κίνησης ἀπό τό γράμμα στό πνεῦμα, ἀπό τήν ἐπιφάνεια στό βάθος, ἀπό τό φαινόμενο στό «ἀπόθετον κάλλος». Ὁ ἀποκαλυπτόμενος Θεός ἀφ’ ἑνός μέν ἀπαντᾶ στά οὐσιώδη ἐρωτήματα (καί ὄχι στά ἐπουσιώδη καί δευτερεύοντα, μέ σκοπο τήν ἱκανοποίηση τῆς ἀνθρώπινης περιέργειας), ἀφ’ ἑτέρου δέ ὁδηγεῖ τόν ἐσκοτισμένο ἄνθρωπο πρός τόν αὐθεντικό προορισμό του. Ἡ Ἀποκάλυψη εἶναι, βέβαια, παρελθοντικό (ἱστορικό) γεγονός, εἶναι δεδομένη στό παρελθόν, δέν μᾶς παρέχει κάθε φορά νέα στοιχεῖα καί δέν φανερώνει νέες ἀλήθειες. Ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, ὁ Ὁποῖος ἐμφανίστηκε σέ συγκεκριμένο τόπο καί χρόνο («ἐπί Ποντίου Πιλάτου»). Ὡστόσο, ὁ Ἴδιος ὑποσχέθηκε ὅτι τό Ἅγιο Πνεῦμα θά ὁδηγήσει «εἰς πᾶσαν τήν ἀλήθειαν» (Ἰω. 16,13). Αὐτό, ὅμως, δέν σημαίνει ὅτι κάθε φορά ἀποκαλύπτονται νέες ἀλήθειες, γιατί τό Ἅγιο Πνεῦμα ὁδήγησε ἤδη «εἰς πᾶσαν τήν ἀλήθειαν» τούς Ἀποστόλους στό γεγονός τῆς Πεντηκοστῆς καί συνεχίζει νά ὁδηγεῖ κάθε πιστό «εἰς πᾶσαν τήν ἀλήθειαν» κάθε φορά πού ἐπαναλαμβάνεται τό γεγονός τῆς Πεντηκοστῆς στίς θεοπτικές ἐμπειρίες τῶν Ἁγίων. Γι’ αὐτό ἡ Ἀλήθεια τῆς Ἀποκαλύψεως ταυτίζεται μέ τήν «ἅπαξ παραδοθεῖσαν τοῖς ἁγίοις πίστιν» (Ἰουδ. 1).

Έναρξη Θεολογικού Προγράμματος «Ορθοδοξία και Ζωή»

Προσκύνημα Αγίας Ζὠνης στήν Τρίπολη (20-23/20/2018)

Εκδρομή στην Κάλυμνο 2-6 Σεπτεμβρίου 2018

«Βασίλειος ο Μέγας», τεύχ. 78, Απρ. - Ιουν. 2018

ΤΕΥΧΟΣ 78            ΤΡΙΠΟΛΙΣ           ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ  2018

Α Λ Ε Ξ Α Ν Δ Ρ Ο Σ

ΧΑΡΙΤΙ ΘΕΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΜΑΝΤΙΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ

Ε Γ Κ Υ Κ Λ Ι Ο Σ

Πρός

Τόν Ἱερόν Κλῆρον, τίς Μοναστικές Ἀδελφότητες καί τόν εὐσεβῆ Λαόν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας.

Τέκνα μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Στήν ἐποχή μας πού τό χαρακτηριστικό της γνώρισμα εἶναι ἡ σύγχυσις καί ἡ ἀκαταστασία καί πρό πάντων ὁ φόβος καί ἡ ἀγωνία, ἐμφανίζονται σύγχρονοι διδάσκαλοι καί πολιτικοί διαφωτιστές πού ἀγωνίζονται νά μᾶς ἐπιβάλουν μίαν νέαν τάξιν πραγμάτων καί μᾶς παρουσιάζουν θολά καί ἀκατανόητα ἰδεολογήματα καί ὁράματα ὡς σωστικά φῶτα πού θά ἀφυπνίσουν τίς ἀνθρώπινες συνειδήσεις γκρεμίζοντας κάθε ἔννοια ἠθικῆς ἀξίας καί ποιότητος ζωῆς.

Πρόγραμμα Εξομολογήσεων 15Αυγούστου 2018

«Πάπας» Φραγκίσκος: 5 χρόνια πορείας

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ

 «ΠΑΠΑΣ» ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ:

5 ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΡΕΙΑΣ ΠΡΟΟΔΟΥ Ή ΟΠΙΣΘΟΔΡΟΜΙΚΟΤΗΤΑΣ;

Εν Πειραιεί τη 26η Ιουλίου 2018

Όπως έχουμε αναλύσει και σε προηγούμενα κείμενά μας, το παλαίφατο και σεβάσμιο Πατριαρχείο της Δύσεως, με έδρα τη Ρώμη, καταλήφτηκε σταδιακά από τους αιρετικούς Φράγκους, από τον 8ο έως και τον 11ο μ. Χ. αιώνα και έπαψε να είναι τοπική Εκκλησία, μετά την απόσχισή του, το 1054, να ανήκει στην λεγομένη «Πενταρχία», δηλαδή στα πέντε Πατριαρχεία της Εκκλησίας. Δεν είναι πλέον Εκκλησία, αλλά ένας παράδοξος εγκόσμιος οργανισμός, ο οποίος αποτέλεσε το κέντρο του φραγκισμού. Οι Φράγκοι κατακτητές μετέφεραν την έδρα τους στη Ρώμη και οι ηγεμόνες τους περιβλήθηκαν και την ιερατική – επισκοπική εξουσία και ιδιότητα και κάθισαν στο θρόνο του Επισκόπου Ρώμης. Οι «πάπες», μετά το 1054, μέχρι σήμερα, δεν είναι τίποτε άλλο, παρά διάδοχοι του διαβόητου Φράγκου ηγεμόνα Καρλομάγνου, ορκισμένου εχθρού της Ορθοδοξίας, οι οποίοι είναι πρωτίστως ισόβιοι πολιτικοί μονάρχες του «κράτους του Θεού» και δευτερευόντως «χριστιανοί επίσκοποι»! Πολλοί θέλουν να ξεχνούν πως ο νυν «πάπας» Φραγκίσκος, όπως όλοι οι «πάπες», είναι ισόβιος μονάρχης του κράτους του Βατικανού, το οποίο, όμως, εκτείνεται σε όλο τον κόσμο, όπου υπάρχουν πιστοί του. Το Βατικανό είναι κανονικό κράτος, αναγνωρισμένο διεθνώς, με όλα τα χαρακτηριστικά ενός οργανωμένου κράτους, με πρωθυπουργό, υπουργούς, κρατικές υπηρεσίες, διπλωματικές αποστολές, κλπ. «Το Βατικανό είναι ανεξάρτητο κράτος, στη δυτική πλευρά της πόλης της Ρώμης στην Ιταλία και αποτελεί συνέχεια του εκκλησιαστικού (ή και παπικού) κράτους του Μεσαίωνα. Ιδρύθηκε στις 11 Φεβρουαρίου του 1929 με τη Συνθήκη του Λατερανού κατά την διάρκεια του Φασιστικού καθεστώτος του Μουσολίνι» (https://el.wikipedia.org/wiki). Έχει σημασία το ότι ιδρύθηκε με τη σημερινή νομική του μορφή από το φασιστικό κράτος του Μουσολίνι! Ο φασισμός είναι απόρροια του φραγκικού πνεύματος.

Σύγχρονες αιρέσεις και Αθλητισμός

ΤΕΥΧΟΣ 103            ΤΡΙΠΟΛΙΣ        ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2018

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΙΡΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

Ἡ «ἐναλλακτική» ἤ «ἐνεργειακή γυμναστική»

Στό προηγούμενο τεῦχος τοῦ ἐντύπου μας ἀσχοληθήκαμε ἀναλυτικά μέ τή γιόγκα (yoga), μιά τεχνική, πού προβάλλεται στόν δυτικό κόσμο ὡς ἕνα εἶδος ἀποτελεσματικῆς γυμναστικῆς ἤ ὡς ἀκίνδυνη μέθοδος γιά ὑγεία καί ὀμορφιά, ἄσχετη μέ τή θρησκεία. Ὡστόσο, ὅπως εἴδαμε ἐκεῖ, πρόκειται γιά μέθοδο θρησκευτικῆς λατρείας τῶν «θεοτήτων» τοῦ Ἰνδουϊσμοῦ καί τοῦ Βουδισμοῦ, ἡ ὁποία κάθε ἄλλο παρά ἀκίνδυνη εἶναι. Ἐκτός τῶν φυσικῶν κινδύνων, πού ἐπισημαίνονται καί ἀπό τούς ἴδιους τούς αὐθεντικούς δασκάλους της, γιά τόν Χριστιανό, πού τήν ἀσκεῖ, ὑπάρχει ὁ μεγαλύτερος κίνδυνος τῆς σταδιακῆς ἀπομάκρυνσης ἀπό τήν Ὀρθόδοξη πίστη καί τῆς συνεχοῦς ἐξοικείωσης μέ τίς ἀρχές τοῦ Ἰνδουϊσμοῦ μέχρι τήν πλήρη ἔνταξη στίς τάξεις του, δηλαδή ὑπάρχει ὁ κίνδυνος νά χάσει ὅ,τι πολυτιμότερο ἔχει: τήν πίστη στόν Χριστό.

Βατικανό και Ουνία

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ

ΤΟ ΒΑΤΙΚΑΝΟ

ΙΣΧΥΡΟΠΟΙΕΙ ΤΗΝ ΑΠΑΤΗ ΤΗΣ ΟΥΝΙΑΣ!

Εν Πειραιεί τη 23η Ιουλίου 2018

Οι Φράγκοι, (Franci ή gens Francorum), υπήρξε ένας βάρβαρος και απολίτιστος λαός, ο οποίος εφόρμησε από τη βορειοανατολική Ευρώπη, περί τον 6ο μ. Χ. αιώνα, καταλαμβάνοντας, ως τον 7ο αιώνα, δια πυρός και σιδήρου, ολόκληρη σχεδόν την δυτικοευρωπαϊκή ήπειρο. Μάλιστα «θεωρούσαν πολύ φυσιολογικό το να προβαίνουν σε λεηλασίες για να καλύπτουν τις ανάγκες τους» (https://el.wikipedia.org). Ασπάσθηκαν τον Χριστιανισμό από βυζαντινούς και ρωμαίους ιεραποστόλους, αλλά η απίστευτα ρηχή πολιτισμική και μορφωτική κατάσταση της πανσπερμία αυτών των λαών, δεν επέτρεψε να γίνουν κατανοητές οι υψηλές έννοιες της χριστιανικής πίστεως. Ενωρίς, μια σειρά περιθωριακών κακοδοξιών υιοθετήθηκαν από αυτούς, ιδιαίτερα ξεχασμένες πλάνες του ιερού Αυγουστίνου, εντάχτηκαν στο σύστημά τους, όπως οι περί εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος, το δικανικό πνεύμα και οι περί κοσμικής εξουσίας αντιλήψεις του, αναμείχτηκαν με παγανιστικές δοξασίες του προχριστιανικού φραγκικού παρελθόντος, αποτελώντας τον «φραγκισμό».

Αρχαιοελληνική θρησκεία και αρχαιοελληνικός πολιτισμὀς

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ

ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ

ΜΕΤΑΞΥ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ

ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ;

Εν Πειραιεί τη 19η Ιουλίου 2018

Έχει την παραμικρή σχέση η αρχαιοελληνική φιλοσοφική και επιστημονική σκέψη με την επίσης αρχαιοελληνική πολυποίκιλη θρησκευτική παράδοση; Ασφαλώς όχι! Δεν το λέμε εμείς αλλά η ίδια η ιστορία, όπως θα δούμε, εν συντομία, στη συνέχεια της ανακοίνωσής μας. Μόνο που δεν συμμερίζονται τα διδάγματα της ιστορίας και την κοινή λογική, κάποιοι σύγχρονοι «σούπερ-έλληνες», οι οποίοι, προσβλέποντες στην «σωτηρία», η οποία, κατ’ αυτούς, θα έλθει από την αρχαία Ελλάδα, την αποθεώνουν. Πιστεύουν πως η λύτρωση της Ελλάδος και η αναγέννησή της «περνά» μέσα από την επιστροφή στον αρχαιοελληνικό πολιτισμό και γενικά την αρχαιοελληνική παράδοση. Μόνο που ως «αρχαιοελληνικό πολιτισμό» θεωρούν συλλήβδην άκριτα ολόκληρη την αρχαιοελληνική παράδοση, μαζί με όλα τα πολλά θετικά και τα αρνητικά της στοιχεία!

Ο Χριστός θεράπευε με έλαιο κάνναβης;

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ

Εν Πειραιεί τη 12η Ιουλίου 2018

Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΘΕΡΑΠΕΥΕ ΜΕ ΕΛΑΙΟ ΚΑΝΝΑΒΗΣ;

Προφανώς δεν υπάρχει άλλο πρόσωπο στην ανθρώπινη ιστορία, το οποίο να δέχτηκε τα περισσότερα πυρά, να συκοφαντήθηκε και να πολεμήθηκε τόσο, όσο ο Σωτήρας και Λυτρωτής μας Ιησούς Χριστός. Δύο χιλιάδες χρόνια τώρα οι εχθροί του Τον πολεμούν λυσσαλέα, χωρίς να μπορούν να σβήσουν τη μνήμη Του από την ανθρωπότητα, της οποίας η πλειοψηφία, εναποθέτει τις ελπίδες της σ’ Αυτόν.

Η ιστορική Ομιλία του Μίκη Θεοδωράκη για το Σκοπιανό

Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΟΜΙΛΙΑ

ΤΟΥ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΚΟΠΙΑΝΟ

4-2-2018

Καλοί μου Ἕλληνες, ἀδέρφια μου, φασίστες, ναζιστές, τρομοκράτες, ἀναρχικοί, τραμποῦκοι,

Θά μάθατε, ἀσφαλῶς, ὅτι οἱ πατριῶτες πού μᾶς κυβερνοῦν καί τά βαποράκια τους, οἱ ἀριστεριστές, μάζευαν ὑπογραφές καί χθές ἔριξαν μπογιές στό σπίτι μου. Γιά νά μέ ἐμποδίσουν νά μιλήσω μπροστά σέ ἐσένα, κυρίαρχε λαέ. Γιά νά μήν σοῦ μιλήσω μέ λόγια σταράτα, πατριωτικά, φλογερά καί ἀσυμβίβαστα, ὅπως ἔμαθα νά μιλῶ σέ ὅλη μου τή ζωή καί ὅπως ἐσύ μέ δίδαξες, κυρίαρχε ἑλληνικέ λαέ, νά μιλῶ καί νά πράττω σέ ὅλη μου τή ζωή μέ κάθε θυσία καί σέ εὐχαριστῶ γιά αὐτό.

Εκδομή στη Χαλκιδική (11-13 'Ιουλίου 2018)

Ο εν Χριστώ δοξασμός ως προορισμός του ανθρώπου

Διάγραμμα – Περίληψη

Θέματος ΙΓ' τοῦ Θεολογικοῦ Προγράμματος «Ὀρθοδοξία καί Ζωή»

τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας,

περιόδου ΙΒ', ἔτους 2017-2018.

Θέωση καί «ὁμοίωσις Χριστοῦ»: Ἄν ἡ θέωση εἶναι ὁ ἔσχατος προορισμός τοῦ ἀνθρώπου καί ἄν ἡ θέωση τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως συνετελέσθη πλήρως κατά τήν ἕνωσή της μέ τή θεία καί ἄκτιστη φύση στό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, τότε ἡ ὁδός πρός τή θέωση κάθε ἐπιμέρους ἀνθρώπου εἶναι νοητή μόνο ὡς «ὁμοίωσις» ἤ «μίμησις» Χριστοῦ. Ὄντως, ὁ «Χριστός ἔπαθεν ὑπέρ ἡμῶν, ὑμῖν ὑπολιμπάνων ὑπογραμμόν ἵνα ἐπακολουθήσητε τοῖς ἴχνεσιν αὐτοῦ» (Α' Πετρ. 2,21). Πρακτικά, ἡ θέωση συντελεῖται μέ τήν πλήρη προσαρμογή τοῦ θελήματός μας στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἀκριβῶς τό ἀνθρώπινο θέλημα τοῦ Χριστοῦ ἀκολουθοῦσε πιστά, ἀλλά καί ἐλεύθερα, τό θεῖο καί πανσθενές θέλημα. Μέ ἄλλα λόγια, στόν ἄνθρωπο ἔχει δοθεῖ μία ἰσχυρή φυσική δύναμη, ἡ ὁποία ἀπαντᾶται μέ διάφορα ὀνόματα στήν Πατερική Παράδοση, ὅπως «θέλημα», «θέλησις», «βούλησις», «ἔφεσις», «ἐπιθυμία», «ἀγάπη», «ἔρως» κ.ἄ. Αὐτή στόν προπτωτικό ἄνθρωπο ἦταν στραμμένη ἐξ ὁλοκλήρου στόν Θεό (ὅπως καί ὁ «νοῦς») καί διά τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο, δηλ. ὁ προπτωτικός ἄνθρωπος ἀγαποῦσε, ἐπιθυμοῦσε, ἤθελε κ.λπ. πρῶτα τόν Θεό καί στή συνέχεια ἀγαποῦσε, ἐπιθυμοῦσε, ἤθελε κ.λπ. ὅλα τά κτίσματα τοῦ Θεοῦ ἀπαθῶς καί χωρίς ἐξαιρέσεις. Στόν μεταπτωτικό ἄνθρωπο ἡ δύναμη αὐτή ἀσθενεῖ, ἡ δέ ἀσθένειά της ἔγκειται στό ὅτι δέν στρέφεται πλέον στόν Θεό, ἀλλά στόν ἑαυτό μας καί διά τοῦ ἑαυτοῦ μας στόν κόσμο. Στρεφομένη, ὅμως, στόν κόσμο διά τοῦ ἑαυτοῦ, δέν ἀγαπᾶ πλέον ὅλα τά κτίσματα ἀνεξαιρέτως, ἀλλά μόνο ὅσα μᾶς ἱκανοποιοῦν, καί ἀποστρέφεται ἤ μισεῖ ὅσα δέν μᾶς ἱκανοποιοῦν, δηλ. δημιουργεῖ μέ τόν κόσμο ἰδιοτελεῖς καί ἐμπαθεῖς σχέσεις: διακρίνει τούς ἀνθρώπους σέ «φίλους» καί «ἐχθρούς», διακρίνει τά πράγματα σέ «καλά» καί «κακά», ἄλλα ἀγαπᾶ καί ἄλλα μισεῖ. Ὡστόσο, οἱ ἐμπαθεῖς καί ἰδιοτελεῖς σχέσεις εἶναι τό ἰσχυρότερο ἐμπόδιο μεταξύ Θεοῦ καί ἀνθρώπου. Εἶναι, λοιπόν, κατανοητό γιατί, κατά τήν Ὀρθόδοξη Παράδοση, ἡ θεραπεία τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου συνίσταται στήν «κάθαρση» ἀπό τά πάθη (στήν ἀποδέσμευση ἀπό τίς ἐμπαθεῖς καί ἰδιοτελεῖς σχέσεις μέ πρόσωπα καί πράγματα πού μᾶς περιβάλλουν), ἡ δέ μέθοδος τῆς θεραπείας εἶναι ἡ «ἐκκοπή τοῦ ἰδίου θελήματος» (μέ σκοπό τήν προσαρμογή στό θεῖο θέλημα) καί ἡ «ἐπιστροφή τοῦ νοῦ» ἀπό τόν κόσμο στόν ἑαυτό μας (ἡ «εἰς ἑαυτόν συστροφή») καί ἡ ἀπό ἐκεῖ «ἄνοδός» του στόν Θεό.

Τι είναι η γιόγκα

ΤΕΥΧΟΣ 102       ΤΡΙΠΟΛΙΣ         ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ 2018

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΓΙΟΓΚΑ

ΑΚΙΝΔΥΝΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΓΙΑ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΜΟΡΦΙΑ

Η ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ

Τό προσωπεῖο μιᾶς θρησκευτικῆς τεχνικῆς

Ἕνα φαινόμενο, πού ἐπεκτείνεται συνεχῶς στήν ἐποχή μας καί προσλαμβάνει μεγάλες διαστάσεις, εἶναι ἡ διείσδυση τῆς λεγόμενης ἀνατολικῆς «πνευματικότητας» στίς χριστιανικές ἤ ἐκκοσμικευμένες κοινωνίες τοῦ δυτικοῦ κόσμου. Ἀπό τή στιγμή πού τό ἀποκρυφιστικό κίνημα τῆς Νέας Ἐποχῆς υἱοθέτησε βασικές ἀντιλήψεις καί τεχνικές τοῦ Ἰνδουϊσμοῦ καί τοῦ Βουδισμοῦ, ὅπως ἡ μετενσάρκωση, τό κάρμα, ὁ διαλογισμός, ἡ γιόγκα κ.ἄ., καί τίς προωθεῖ σέ κάθε κατεύθυνση, τά στοιχεῖα αὐτά, ἀκόμη καί στήν Ἑλλάδα, τείνουν νά γίνουν μέρος τῆς καθημερινότητας, ἀφοῦ γίνονται ἀποδεκτά ἀπό ὅλο καί περισσότερους συνανθρώπους μας. Τό πρόβλημα εἶναι ὅτι, συνήθως, δέν μεταφέρονται ὅπως πραγματικά εἶναι, δηλαδή ὡς ἀντιλήψεις, τεχνικές ἤ ἀκόμη καί ὡς πράξεις λατρείας μιᾶς ἄλλης θρησκείας ριζικά ἀσύμβατης μέ τόν Χριστιανισμό, ἀλλά ἐμφανίζονται μέ κάθε εἴδους προσωπεῖα, προσαρμοσμένα στά χριστιανικά ἤ κοσμικά πρότυπα.

Ο άνθρωπος ώς «άρσεν και θήλυ»

Διάγραμμα – Περίληψη

Θέματος ΙΒ' τοῦ Θεολογικοῦ Προγράμματος «Ὀρθοδοξία καί Ζωή»

τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας,

περιόδου ΙΒ', ἔτους 2017-2018.

Προέλευση καί σχέση τῶν φύλων: Ἡ «πάλη» (ἤ ἡ σχέση) τῶν δύο φύλων, ὡς διαχρονικό στοιχεῖο τῆς ἀνθρώπινης ἱστορίας. Γνωρίζουμε τό στοιχεῖο αὐτό, συνήθως, ἀπό τήν πλευρά τοῦ μεταπτωτικοῦ ἀνθρώπου. Πιό ὁλοκληρωμένη εἰκόνα μᾶς παρέχει ἡ Ἁγία Γραφή καί ἡ Πατερική Παράδοση. Ἰδιαίτερα διαφωτιστική εἶναι ἐν προκειμένῳ ἡ μαρτυρία τοῦ βιβλίου τῆς Γενέσεως. Τό «οὐ καλόν» τοῦ ἀνθρώπου (Γεν. 2,18) καί ἡ δημιουργία τῆς γυναίκας. Ἡ «ὕπνωσις» τοῦ Ἀδάμ καί τό ἀνεξιχνίαστο τῆς γυναικείας προσωπικότητος. Ἡ «ἐκ τῆς πλευρᾶς» τοῦ Ἀδάμ δημιουργία τῆς Εὔας, ὡς ἔνδειξη ἰσοτιμίας. Ἡ ἀλληλοσυμπληρωματική σχέση τῶν φύλων. Ἡ πτώση, ὡς διαταραχή τῆς ἁρμονίας τῶν δύο φύλων: ὑποταγή τῆς γυναίκας στόν ἄνδρα (ἀνδροκρατία) ἤ καί σέ κάποιες περιπτώσεις τό ἀντίθετο (γυναικοκρατία). Ἡ ἐν Χριστῷ ἀποκατάσταση τῆς ἰσοτιμίας τῶν φύλων: «οὐκ ἔνι ἄρσεν καί θῆλυ· πάντες γάρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (Γαλ. 3,28). Ὁ χαρακτῆρας τῆς ἰσοτιμίας καί οἱ διακριτοί ρόλοι. Ἡ ὕποπτη προέλευση τοῦ σύγχρονου φεμινιστικοῦ κινήματος.

Η οικείωση της εν Χριστώ σωτηρίας

Διάγραμμα – Περίληψη

Θέματος ΙΑ' τοῦ Θεολογικοῦ Προγράμματος «Ὀρθοδοξία καί Ζωή»

τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας,

περιόδου ΙΒ', ἔτους 2017-2018.

Τά ἀποτελέσματα τοῦ ἔργου τοῦ Χριστοῦ: Τό ἔργο τοῦ Κυρίου, ἰδιαίτερα ἡ Ἀνάσταση, ἔχει σωστικές συνέπειες γιά ὅλο τόν κόσμο: ὁ Κύριος ἀνέστη ὡς «ἀπαρχή τῶν κεκοιμημένων» (Α' Κορ. 15,20). Ὡστόσο, οἱ συνέπειες αὐτές δέν ἐνεργοῦν καταναγκαστικά. Παρέχονται ὡς ἀντικειμενική δυνατότητα, ἡ ὁποία πρέπει νά καταστεῖ ὑποκειμενική πραγματικότητα. Ἡ σωτηρία ἑκάστου προϋποθέτει τήν ἐκ μέρους του προσοικείωση τῆς ἀντικειμενικῶς δεδομένης σωτηρίας.